Günümüzde Alevilik Konferansı'nın Ardından

Yazdır

aaa_garip_dede.gif
27 Mayıs 2001 günü İstanbul Küçükçekmece’de bulunan Garip Dede Cem Kültür Merkezi’nde yoğun bir programı olan, bir günlük konferans gerçekleştirildi. Bu seçkin toplantının özelliği içerdiği zenginlikten kaynaklanmaktaydı. Bu zengin içeriği ana hatlarıyla 4 oturum, bir resim sergisi, 2 bölümlük belgesel gösterimi, deyişler, internet sitesi açılışı ve gençlerin gerçekleştirdiği yazarlık sunuşları olarak özetleyebiliriz. Bu konferansın geniş kapsamlı analizi koordinatörleri tarafından Kızıldeli Dergisi’nin gelecek sayısında yeralmakla birlikte burada kısa bir değerlendirme yapılacaktır. Konferansa milletvekilleri, siyasi parti temsilcileri, yerli ve yabancı araştırmacılar ve konuklar büyük ilgi gösterdiler.

Konferans saat 10.00’da Garip Dede Derneği başkanı Kadir Karakurt’un hoşgeldiniz konuşması ile başladı. Daha sonra konferansın açılış konuşmasını yapmak üzere Prof. Dr. İlhan Başgöz kürsüye davet edildi. Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi olan ve Türkiye’de ve dünyada halkbilimi alanında çok saygın bir yeri bulunan Prof. Başgöz, açılış konuşmasında dinleyicilerin çok ilgisini çeken Hacı Bektaş-ı Veli törenleri için Hacıbektaş ilçesine giden insanların ulu Hünkâra hitaben yazdıkları notların analizini yaptılar. Daha sonra “İnanç Siyaset İlişkisi Bağlamında Alevilik” konulu 1. Oturuma geçildi ve oturumu Prof. Dr. Niyazi Karasar yönetti. İlk olarak aynı zamanda Sivas Milletvekili ve psikiyatrist olan Prof. Dr. Cengiz Güleç “İnanç, Siyaset, İdeoloji Bağlamında Alevilik Sorunu” adlı bildirisini sundu. Sayın Güleç ideoloji ve siyaset bağlamında Aleviliğin farklı cephelerden analizini yaptı. Ardından sözü Kızıldeli Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Abidin Özgünay aldı. Sayın Özgünay’ın “Alevilik ve Tasavvufî-Felsefi Açılımları” adlı bildirisi büyük ilgiyle dinlendi. Sayın Özgünay’ın sağlık sorunları olmasına karşın bu konferansa özveriyle katkı sunması her türlü övgünün üzerindedir. Bu oturumun bir diğer konuşmacısı olan Reha Çamuroğlu ise babasının ani rahatsızlığı nedeniyle konferansa katılamadı. Bildirilere olan ilgi o kadar yoğundu ki tartışma bölümüne geçilerek yazılı olarak iletilen sorular cevaplandığında normal süre oldukça aşılmış durumdaydı. Ayrıca konferansa katılan katılımcılara bu güzel günün anısına plaketleri konferans boyunca çeşitli aralıklarla sunuldu.

Saat 12.30’da Ali Yaman ve Tuğba Tanyeri-Erdemir’in koleksiyonlarından oluşan Anadolu’da Alevilik Resim Sergisi, Alevi Deyişleri eşliğinde gezildi ve bir Çay arası verildi. 13:00’te “Modernite, Geleneksel Kurumlar ve Yeniden Yapılanan Alevilik” konulu 2. Oturuma geçildi. Bu oturumu Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alemdar Yalçın yönetti. İlk konuşmayı Kültür Bakanlığı’nda Halkbilimci olan Ali Aktaş “Kentleşen Alevilik ve Sorunları” konulu bildirisiyle yaptı. Ardından Dedelik kurumu ve değişen Aleviliğe ilişkin araştırmalarıyla tanınan Ali Yaman “Yeniden Yapılanan Dedelik Kurumu” adlı bildirisini projeksiyonla büyük bir ekranda gösterilen grafikler eşliğinde sundu. Bu görsel grafikler eşliğindeki yorumlar büyük ilgiyle izlendi. Daha sonra söze üçüncü konuşmacı Vatan Özgül “Balabanlar Örneğinde Bir Alevi Aşiretinin Anatomisi” adlı bildirisiyle devam etti. Daha sonra geçilen tartışma bölümünde gelen soruların çoğu zamanın kısıtlı olması nedeniyle yanıtlanamadı. Konuşmacılar, bilgiye susamış konukların elinden, ancak başka toplantılar düzenlenerek bu konulara değinileceği sözünü vererek kurtulabildiler.

Garip Dede Cem Kültür Merkezi’nin bütün konuklara sunduğu lokmanın ardından konferansın öğleden sonraki bölümüne geçildi. Ankara Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinin yönetiminde gerçekleştirilen “Erenlerin İzinden Belgeseli”nin “Gül Baba” ve “Alevi Ocakları” adlı iki bölümü gösterildi. Belgeseli Doç. Dr. Peyami Çelikcan ve Dr. Şahin Karasar birlikte sundular. Sonraki bölümde ise Nurkan Demir tarafından fon müziği eşliğinde Garip Dede İnternet Sitesi’nin (http://www.alevibektasi.org/gd/anasayfa.htm) tanıtımı ve açılışı yapıldı, sitenin bölümleri sergilendi. Daha sonra yöneticiliğini Koç Üniversitesi hocalarından Tuğba Tanyeri Erdemir’in yaptığı Garip Dede Yazarlık Çalışma Grubu Sunuşları’nı içeren oturuma geçildi. Beş gencimizin okuduğu yazarlık çalışmaları bütün herkesi oldukça duygulandırdı. Salonu dolduran herkes gözyaşlarına boğuldu. Bu duygusal anlar sürerken “Sınırlar Aşan Alevilik” adını taşıyan son oturuma geçildi ve oturum başkanı Prof. Dr. Cengiz Güleç konuşmasını yapmak üzere Harvard Üniversitesi Sosyal Antropoloji ve Ortadoğu Çalışmaları bölümünde doktora yapmakta olan Aykan Erdemir’i davet etti. Sayın Erdemir “Alevi Nettaşlar ve İnternette Alevilik” konulu bildirisini bir önceki oturumun da etkisiyle oldukça duygusal bir havada sürdürdü. Eğitim eşitsizliğinden, bürokrasinin hantallığına ve ülkeyi yönetenlerin zihniyet bakımından yönetilenlerden geri olduğuna kadar çok çarpıcı konulara değinerek, yeni bir olgu olarak sanal ortamdaki “nettaş” veya “ağdaş” oluşumlarını ele aldı. Bu arada konferansımıza davetli oldukları halde bürokratik izin sorunu nedeniyle oturumda konuşmacı olarak kürsüde konuşamayan Dinler tarihi alanında araştırmacı Dr. Markus Dressler ve İsevi din adamı John Schindeldecker’e de sorular yöneltildi. Sayın Schindeldecker, Aleviliğe farklı bakış açılarını değerlendiren bir konuşma yaparken, Sayın Dressler heterodoksi ve ortodoksi sorunu üzerinde durarak, kısa sürede çok temel bilgiler sundu.

Son oturumun da sona ermesiyle Garip Dede Cem Kültür Merkezi yöneticilerince, konferans koordinatörleri Ali Yaman ve Aykan Erdemir’e plaketleri sunularak, konferans Garip Dede Cem Kültür Merkezi’nin sunduğu lokmayla sona erdi. Lokma sonrası konuklarla deyişler söylenerek bu güzel konferans sona erdi.

Alevi yolunda ve erkânında nice bilimsel toplantılara diyoruz. Gerçeğe Hü.

Konferansın Programı aşağıda sunulmuştur:

“GÜNÜMÜZDE ALEVİLİK” KONFERANSI

CONTEMPORARY ALEVISM CONFERENCE

27 MAYIS 2001, PAZAR / 27 MAY 2001, SUNDAY
GARİP DEDE CEM KÜLTÜR MERKEZİ, Küçükçekmece/ İstanbul Garip Dede Cem Cultural Center, Küçükçekmece/ Istanbul
10:00 Garip Dede Derneği Başkanı Kadir Karakurt’un “Hoşgeldiniz” Konuşması The Welcoming Remarks of Kadir Karakurt, the Chairperson of the Garip Dede Association 10:10 Onur Konuğu Prof. Dr. İlhan Başgöz’ün Konuşması The Speech of Prof. İlhan Başgöz, the Guest of Honor
10:30 1. Oturum: İnanç Siyaset İlişkisi Bağlamında Alevilik 1st Session: Alevism in the Context of the Politics and Religion
Abidin Özgünay - Alevilik ve Tasavvufî-Felsefi Açılımları Alevism and Its Mystical-Philosophical Dimensions Prof. Dr. Cengiz Güleç - İnanç, Siyaset, İdeoloji Bağlamında Alevilik Sorunu The Alevi Problem in the Context of Belief, Politics and Ideology Reha Çamuroğlu - Cumhuriyet Döneminde Siyaset ve Alevilik Alevism and Politics During the Republic
11:30 Tartışma / Discussion
12:00
Anadolu’da Alevilik Resim Sergisi & Deyişler - Ara (Çay) Alevism Photo Exhibition and Ritual Music - Tea Break
12:30 2. Oturum: Modernite, Geleneksel Kurumlar ve Yeniden Yapılanan Alevilik 2nd Session: Modernity, Traditional Institutions and the Restructuring of Alevism
Ali Aktaş - Kentleşen Alevilik ve Sorunları Alevi Urbanization and its Problems Ali Yaman - Yeniden Yapılanan Dedelik Kurumu The Restructuring of the Institution of Religious Guides Vatan Özgül - Balabanlar Örneğinde Bir Alevi Aşiretinin Anatomisi Balabanlar: The Anatomy of an Alevi Tribe
13:15 Tartışma / Discussion 13:45
Ara (Öğle Yemeği) / Lunch Break
14:30
Erenlerin İzinden Belgeseli’nin Gösterimi: Alevi Ocakları The Screening of the Documentary “Erenlerin İzinden”: Alevi Lineages (Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyeleri’nin katkılarıyla) (With the contribution of academics from Gazi University, Faculty of Communication) Prof. Dr. Alemdar Yalçın, Doç. Dr. Peyami Çelikcan, Dr. Şahin Karasar
15:15
Garip Dede İnternet Sitesi’nin Açılış Tanıtımı -Ara ve Deyişler The Launching of the Garip Dede Website - Ritual Music and Intermission
Garip Dede Yazarlık Çalışma Grubu Sunuşları Garip Dede Writing Workshop Presentations 16:00
3. Oturum: Sınırlar Aşan Alevilik 3rd Session: Alevism Crossing Borders Markus Dressler, Aleviliğin Türk Din Tarihindeki Yeri Üzerine Bir Deneme Alevism’s Place in Turkish Religious History John Schindeldecker, Bir Yabancı Din Bilimcinin Gözlemleriyle Alevilik A Foreign Theologian’s Observations on Alevism Aykan Erdemir, Alevi Nettaşlar ve İnternette Alevilik Alevi Netizens and Alevism on the Internet
16:45 Tartışma / Discussion
17:30 Akşam Yemeği / Dinner
Garip Dede Cem Kültür Merkezi Adına Koordinatörler The Coordinators on behalf of the Garip Dede Cem Cultural Center
Ali YAMAN (M.A. İstanbul Üniversitesi)
Aykan ERDEMİR (M.A. Harvard Üniversitesi)